Kanal tedavisi neden yapılır sorusuna kısaca şöyle yanıt verebiliriz: Çürüyen veya enfekte olan dişleri kurtarmak için kanal tedavisi uygulanır. Dişlerin sert dokusunda bir boşluk vardır. Bu, ‘kök kanalı’ diye isimlendirilir. Pulpa adı verilen yumuşak doku o boşlukta yer alır. Kanal tedavisi esnasında diş siniri ve pulpa dokusu çıkarılarak dişin içerisi temizlenir. Daha sonra boş kısım doldurulur ve operasyon tamamlanmış olur. Diş çürüklerinin vaktinde tedavi edilmesi çok önemlidir. Yoksa bunlar iyice kötüleşerek sinirlerde iltihaplanmaya sebebiyet verir. Bu ise hastanın dayanılmaz bir diş ağrısı çekmesine yol açar.
Kanal tedavisi diş çürüklerinin ve oluşan enfeksiyonun ilerlemesini durdurmaya yöneliktir. Operasyon gerçekleştirilirken diş sinirinin alınması kişiye herhangi bir zarar vermez. Çünkü bu duyusal sinir, dişlerin fonksiyonu ve sağlığı noktasında hayati bir öneme sahip değildir. Yalnızca soğuğun ve sıcağın algılanmasına yarar. Kanal tedavisi zamanında yapılmazsa dişin etrafındaki doku enfekte olur ve apse meydana gelir. Ondan dolayı kanal tedavisi gerektiren durumlar ihmâl edilmemelidir.
Pulpa dokusunda mikroorganizmalar nedeniyle iltihap gelişebilir veya burada iltihap oluşabilir. Çürükler veya travmalar diş kökünü hasara uğratabilir. Kanal tedavisi olarak bilinen prosedür, bölgeyi onarmak, yeniden yapılandırmak ve diş kaybının önüne geçmek amacıyla tatbik edilir. Böylece dişin eski fonksiyonlarını sağlıklı bir şekilde yerine getirmesi ve çene kemiğinde önceki gibi aktif kalması mümkün olur. Bunun için kanal boşluğundaki yabancı maddeler giderilir, doku tekrar şekillendirilir ve dolgu maddeleriyle doldurulur. Kanal, herhangi bir giriş yolu kalmayacak şekilde kapatılır. Bu sırada kullanılan dolgular dişlerdeki ve çevresindeki dokularla tamamen uyumludur.
Kanal Tedavisi Hangi Durumlarda Uygulanır?
Kanal tedavisinin amacı; ağzın içerisinden kök ucuna, kökün ucundan ağız içine madde geçişini önlemektir.
Aşağıdaki rahatsızlıklar, kanal tedavisi neden uygulanır? Sorusunun cevabı olarak listelenebilir:
- Derinleşmiş diş çürükleri
- Pulpada veya diş sinirinde tahribat
- Yüz bölgesinde travma, dişlerde kırık veya çatlak nedeniyle oluşan diş hasarları, buna bağlı diş ağrısı
- Dişlerde görülen apseler ve enfeksiyonlar
Kanal Tedavisi Yöntemleri Nelerdir?
Bu tedavi bir endodontist veya diş hekimi tarafından uygulanabilir. İlk aşama bir röntgen filmi çekip kök kanallarının durumuna bakmaktır.
Hekim, bu film vasıtasıyla kanalların şeklini inceler. Etrafında yer alan kemiklerde enfeksiyon belirtisi bulunup bulunmadığını kontrol eder.
Bundan sonraki prosedürler şöyle gerçekleşir:
- Lokal anestezi yardımıyla dişin çevresi uyuşturulur. (Diş siniri zaten canlılığını kaybetmişse anesteziye ihtiyaç duyulmayabilir.)
- Dişlerin etrafı lastik tabakasıyla kaplanır. Bunun amacı, tedavi süreci bitene kadar o bölgenin kuru kalmasını sağlamak, tükürük salgısıyla ıslanmasını önlemektir.
- Kök kanalına delik açılır.
- Bu delikten girilerek içerideki pulpa, çürüyen sinir dokusu ve zararlı bakteriler temizlenir. Bu sırada kök kanal törpülerinden yararlanılır.
- Törpüler farklı çaplarda üretilir. Deliğe teker teker yerleştirilir. Kök kanallarının çeperleri bu törpülerle kazınıp fırçalanır.
- Bu sırada çeşitli mikro kalıntılar açığa çıkar. Doktor onları dişten arındırmak amacıyla sodyum hipoklorit veya su kullanır.
- Açılan delik, dişin içi güzelce temizlendikten sonra kapatılır.
Kanal Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Bu sorunun cevabı kişide kaç tane kök kanalı olduğuna göre değişir. Ayrıca enfeksiyonun derecesi ve sinirlerin nasıl bir temizleme işlemi gerektirdiği de operasyonun süresini etkiler.
İlâve işlemlere gereksinim duyuluyorsa tedavi süresi uzayacaktır. Örneğin; kaplama veya diş tacı gibi işlemler uygulanabilir. Doktorunuz önceden bununla ilgili bilgi verecektir.
Ortalama olarak kanal tedavisi süresi yarım saat ile 1 buçuk saat civarıdır. Bazen uygulamanın birkaç seansa bölünerek yapılması gerekebilir. Bu durumda tedavi müddeti 1 haftaya kadar çıkar.
Meselâ dişlerde enfeksiyon ile karşılaşıldıysa bir hafta beklemek gerekecektir. Çünkü dişin temizlenmesi için oraya ilaç yerleştirilecektir. Dişi kapatmadan evvel 1 haftalık bekleme süresine ihtiyaç vardır.
Böyle bir durum yoksa diş temizliğinin hemen ardından kapatma işlemine geçilebilir. Kanal tedavisinin devamı başka bir güne ertelenecekse, açılan deliğe bir dolgu koyulur. Bu, geçicidir. Amaç, tedavi tamamlanana kadar kanalı temiz tutmak ve yeniden enfeksiyon kapmasını engellemektir.
Nihayet sıra; dişi kapatmaya geldiğinde, güta-perka adlı bir macun kullanılır. Deliğin içerisine yerleştirilen bu madde sızıntıya karşı koruma sağlar. Tedaviye başlarken açılan delik kalıcı bir dolguyla kapatılır ve operasyon sona erer.
Kanal Tedavisi Sonrası Ağrı Olur mu?
Kanal tedavisinden sonra ağrı şiddetli olmaz. Bu operasyon lokal anestezi altında yapıldığı için ağrılı değildir. Fakat işlemin ardından çok fazla acı duyulmaz. Normal bir dolgu sonrasında da biraz hassasiyet ve ağrı yaşanır. Bundan dolayı kanal tedavisi de hâliyle bir miktar ağrıya sebep olur.
İlk 3-4 gün bölge dokusunda hassaslık gözlemlenir. Bu ağrıyı hafifletmek için reçetesiz olarak temin edilen bir ağrı kesici kullanmak yeterlidir.
Kanal Tedavisi Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kanal tedavisinden sonra nelere dikkat edilmeli? Diye merak ediyorsanız, şunlara özen göstermeniz gerektiğini bilmelisiniz:
- Geçici dolgu konulduysa, tedaviniz sonlanana dek ağzınızın o tarafıyla yemek yemeyin. Yoksa dişiniz zarar görebilir veya iç kısmı kirlenebilir.
- Hekiminizin önerdiği antiseptik gargarayı düzenli kullanın.
- Dişlerinizi her gün en az 2 defa fırçalayın. Bunu yaparken nazik davranmaya dikkat edin. Fırçalama işlemini dairesel hareketlerle gerçekleştirin.
- Tedaviniz bitene kadar kabuklu gıdaları ve sert yiyecekleri ısırmaktan uzak durun.
- Doktorunuz antibiyotik, sprey veya ağrı kesici tavsiye ettiyse bunları belirtilen dozda ve miktarda kullanın.
- Dişlere yapışan sakız, şeker ve benzeri ürünlere ara verin.
- İyileşme sürecinde Şekerli besinleri daha az tüketin.
- Günde bir kez diş ipi kullanarak dişlerinizin aralarını iyice temizleyin. Bu, enfeksiyon oluşmaması için son derece önemlidir.
- Ara yüz fırçalarından da yardım alabilirsiniz.
- Alkol ve sigara kullanmayın. Bunlar tedavinin başarısını olumsuz etkileyebilir ve iyileşmeyi geciktirebilir.
- Yıllık diş kontrollerinizi aksatmayın.
